Hakan Birol
www.hakanbirol.com
İletişim günlük hayatımızın vazgeçilmez öğelerinden bir tanesi. Özellikle sağlıklı iletişim kurmak toplum içinde kendimizi anlatabilmek adına çok önemli. İletişim kurmada kullandığımız dile hâkim olmak, iletişim kalitemizi arttıran unsurlardan biri. Kişinin kendisini tanıması açısından baktığımızda, iletişimde karşımıza çok farklı bir pencere açılıyor: “Johari Penceresi” Peki, nedir bu Johari Penceresi?
Kişinin kendi ile iletişiminde bahsedilmesi gereken önemli konulardan biri de kendini tanıma ve dışarıya yansıtma derecesini gösteren Johari Penceresi’dir. Joseph Luft ve de Harrington Ingham tarafından geliştirilen Johari Penceresi, kişinin açığa çıkardığı alanları ile açığa çıkarmadığı, kendi içinde sakladığı alanları göstermektedir.
Johari Penceresi’nde, iki veya daha fazla kişi arasında, bu kişilerin birbirleri hakkındaki bilgileri ön plana çıkmaktadır. Bu bilgiler dört pencere şeklindedir. Her pencerenin bir adı vardır. Açık alan, kör alan, saklı alan ve bilinmeyen alan olan bu pencereleri şöyle açıklayalım:
Açık Alan: Kişinin kendi tarafından da
başkaları tarafından da bilinen alandır. Bu
alanda insanlar umutlarını, beklentilerini
ya da korkularını çekinmeden diğer
insanlarla paylaşmaktadırlar.
Kör Alan: Bu alan başkaları tarafından
bilinen ancak kişinin bilmediği alanıdır.
Başkalarının bir kişi hakkında edindiği
izlenimlerle ilgilidir.
Saklı Alan: Bu alan kişinin bildiği
ancak başkalarının bilmediği alandır. Kişi,
bilinçli olarak bazı yanlarını gizlemek istemektedir.
Bilinmeyen Alan: Bu alan ise kişinin de başkalarının da bilmediği, karanlık alandır.
Sağlıklı bir iletişim sürecinde geliştirilmesi gereken en önemli alanlardan bir tanesi Açık Alan’dır. Kişinin kendisi ve başkaları tarafından bilinenler ne kadar çok olursa, diğer bireylerle yapacağı paylaşımların miktarı da bir o kadar artacaktır. Bunun için bireyin benlik algısını geliştirmesi, ilişkilerinde samimi ve güven verici olması gerekmektedir.
Bunun yanında, ferdin yarı karanlık bölgesine nüfuz edebildiğiniz ölçüde, onu daha iyi tanır ve yönlendirirsiniz. Bu bölgenin karanlık kısımları aydınlanmaya başladığında, daha önce tanıdığınız insandan farklı bir insanla karşılaşabilirsiniz. Çoğu zaman, herhangi bir insandan beklemediğiniz bir davranışla karşılaştığınız zaman, şaşırmanızın sebebi budur. Fert, yarı karanlık bölgesinin tesiriyle bir davranış göstermiş, onu açık ve yarı açık tarafıyla tanıdığınız için, gösterdiği davranışı beklenmedik olarak nitelemişsinizdir. Oysa her davranışın bir nedeni vardır. Bu davranışın nedeni de yarı karanlık bölgede saklıdır.
Etkili bir iletişim süreci için Johari Penceresi’nde yer alan “açık alan”ın genişletilmesi, “bilinmeyen alan”ın daraltılması gerekmektedir. Başka bir ifadeyle, etkili bir iletişim, bireyin kendini açığa vurma derecesinin arttırılmasıyla mümkün olabilmektedir.
Kaynakça :
Yard. Doç. Dr. Nurullah Genç, Zirveye Götüren Yol: Yönetim,
Fielding, M., Effective Communication in Organizations. Cape Town: Juta&Co. Ltd.
