İletişimde etkisizleşmek istiyorsanız, suçlayıcı dil olan “sen” dilini kullanmanızı öneririz. Eğitimlerde genellikle kişilerde fark ettiğimiz çoğunlukla iletişimlerimizde “sen” mesajlarının iletildiğidir. Neden iletişimde başarısız olduğumuzun kanıtıdır, “sen” dilini içeren suçlayıcı mesajlar.
“Sen zaten hep böylesin, eğer bunu yapmaya devam edersen…”
“Çocuk gibisin, neden hep böyle davranıyorsun?” tarzında kurulan cümleler, suçlayıcılık içeren “sen” mesajlarıdır. Bunun yerine bir şeyi neden istemediklerini kişiler, “ben” mesajları ile ilettiklerinde karşı tarafı yargılamadan sorunu sahiplenmiş olurlar.
Aşağıdaki örnekler, “ben” dili ile ifade edilen örneklerdir.
Yorgun bir günün sonunda sizinle oyun oynamak isteyen çocuğunuza:
“Şu an yorgun olduğum için seninle oynayamam ama dinlendikten sonra oynayabiliriz.”
“Evi yeni temizlemişken dağınık görmek canımı sıkıyor gerçekten.” şeklinde mesajlar verildiğinde kendi rahatsızlığımızı ve duygumuzu karşı tarafı suçlu hissettirmeden vermiş oluruz.
Çocuk, oynamak istiyor, evi dağıtıyor diye baş belası gibi davranmak yerine, “yorgunum, seninle ilgilenecek kadar enerjik değilim şu an, dinlenmek istiyorum” gibi iletilen mesaj, ailenin yaşadığı duyguyu çocuğa açık ve eksiksiz bir şekilde iletir.
“Ben” iletilerini verirken; aşağıdaki kısımlara ayırırız:
İstenmeyen davranışın tanımı
Ebeveynin hissettikleri
Bu davranışın somut etkisinin dile getirilmesi
Davranış+Hissedilen+Etki
Öncelikle, istenmeyen davranışı tanımlamak:
Çocuğun yaptığı şeydir. Bu kısım, çocuğun istenmeyen davranışının basit bir tanımıdır.
Suçlama olmadan davranışın tanımı: “Eve vaktinde gelmediğin zaman…”
Ebeveynin hissettikleri: “Eve vaktinde gelmediğin zaman endişeleniyorum.”
Somut etkisinin dile getirilmesi: “Eve vaktinde gelmediğin zaman endişelendim ve yapmam gereken şeyleri yapamadım.”
Olması gereken yaklaşım budur ve ebeveynler, bu yaklaşımların sonucunda hislerini ifade ettikleri için, rol yapmak zorunda kalmadıkları, kendilerini daha iyi ve özgür hissettiklerini ifade ederler.
Özlem Aktaş İnci Aktaş
Çocuğunuzun Koçu Olun kitabından
