YILDIZLARI YORUMLAYAN ADAM
Ali Kuşçu’nun babası Muhammet, Timur imparatorluğunun sultanı Timur’un torunu Uluğ Bey’in kuşçusu olduğundan dolayı bu aileye “KUŞÇU” lakabı verildi. Küçük yaşından itibaren matematik ve astronomi ile ilgilenen Ali Kuşçu, Bursalı Kadızâde Rumî, Gıyâseddin Cemşîd ve Muînuddîn Kâşî’ gibi döneminin önemli bilim adamlarından matematik ve astronomi dersleri aldı. Daha sonra Kirman şehrine giderek bilgisini ilerletti ve burada Hall-ü Eşkâl-i Kamer (Ay Safhalarının Açıklanması) ve Şerh-i Tecrîd isimli eserlerini yazdı. El-Kamer adlı eserini Uluğ Bey’e armağan etti. Bu olay üzerine büyük takdir aldı ve Uluğ Bey’e yardımcı ve Kadızâde-i Rumî’nin ölümü üzerine gözlemevinin boşalan rasathanesine yönetici oldu.
Uluğ Bey’in ölümü üzerine 1449‘da hacca gitmek istedi. Tebriz’de Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan tarafından büyük ilgiyle karşılandı. Bu dönemde Osmanlı – Akkoyunlu arasındaki barış görüşmelerine elçi olarak gönderildi. Fatih Sultan Mehmet tarafından davet edilerek İstanbul’a geldi. Burada büyük bir törenle karşılandı. Bilime büyük önem veren Fatih, Ali Kuşçu’dan İstanbul’da kalmasını ve bir medresede ders vermesini teklif eder. Bunun üzerine Tebriz’e dönerek elçilik görevini teslim ederek İstanbul’a geri döner. Burada 200 altın maaş bağlanarak Ayasofya’ya müderris olarak atanır. Fatih Külliyesi’nin programını hazırladı ve astronomi, matematik dersleri verdi. İstanbul’un enlem ve boylamını ölçmüş ve çeşitli Güneş saatleri de yapmıştır. Derslerine önemli bir ilgi olmuş ve geleceğin önemli bilim adamları Ali Kuşçu tarafından eğitilmiştir. Ali Kuşçu’nun Otlukbeli Savaşı sırasında yazıp bitirdiği “Fethiye” isimli önemli astronomi eseri ve Fatih’in adına atfen yazdığı Muhammediye isimli eserleri mevcuttur.
Osmanlıda önemli bir bilim yeri olan Ali Kuşçu 1474 tarihinde İstanbul’da vefat etti.
*
www.gencgelisim.com
