Empati, kişinin kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması ve anladığını karşı tarafa yansıtmasıdır. Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecine “empati” adı verilir. Empati kurmak için özellikle 3 aşama büyük önem taşır.
Empati kuracak kişinin tam bir empati kurmuş sayılabilmesi için üç aşamayı tamamlaması gerekir. Bunlar;
1) kendisini karşısındakinin yerine koyması, olaylara onun bakış açısıyla bakması.
2) Karşısındaki kişinin düşüncelerini ve duygularını doğru şekilde anlaması
3)Kurduğu empatik bağı karşısındakine yansıtmasıdır
Herkesin kendine göre bir bakış açısı, gerek kendisini gerekse dünyayı algılayış biçimi vardır. Eğer bunu “kişinin kendi özel alanı” olarak adlandırırsak, empati yapabilmek için karşımızdaki kişinin özel alanını anlayabilmek gerektiğini söyleyebiliriz. Bir diğer deyişle empati kurabilmek için o kişinin rolüne girebilmemiz gerekir. Eğer karşımızdaki kişinin rolüne başarılı bir şekilde girebilirsek karşımızdaki kişinin duygularını ve düşüncelerini de doğru şekilde anlayabiliriz. Çünkü başarılı bir empatik bağ kurabilmek için karşımızdaki kişinin sadece duygusunu ya da sadece düşüncesini anlamış olmak yetmez.
Karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncesi anladıktan sonraki önemli adım ise bu empatik anlayışın o kişiye iletilmesidir. Çünkü karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini ne kadar iyi anlarsak anlayalım bunu karşı tarafa iletmediğimiz müddetçe tam olarak empati kurmuş sayılmayız.
Yapılan araştırmalar, insanların zihinlerinde kurdukları empatiyle, karşılarındaki kişiye ilettikleri empati arasında farklılık olduğunu göstermektedir. İinsanlara empatik tepki vermenin iki yolu vardır: Yüzümüzü/bedenimizi kullanarak onu anladığımızı belli etmek ve onu anladığımızı sözlerimizle ifade etmek. Empatik tepki vermenin en etkili yolu bu ikisini birlikte kullanmaktır. Bir sıkıntımız olduğunda, bizimle konuşan kişi, dostça bir gülümsemeyle kolumuza dokunup sıkıntımızı sözelleştirirse, örneğin “son günlerde çok sıkılmışsın” derse, rahatladığımızı hissedebiliriz.
İnsanlar arası başarılı iletişimde önemli bir yeri olan empatinin iş yaşamındaki önemi de son derece büyüktür. Empati becerisi yüksek çalışanların olduğu bir kurumda çok daha az çatışma ve kriz durumu yaşanır. Karşı karşıya kalınan sorunlu durumlarda da çok daha çabuk çözüme varılır çünkü çatışma ve kriz durumlarında empati kurmayı başaran kişiler başkalarının ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurabilirler.
Birbirlerini anlamaya çalışan ve bunu birbirlerine hissettiren iş arkadaşları çok daha başarılı takım çalışmalarına imza atarlar. Çünkü takım çalışmasının başarılı olmasının en önemli yollarından biri takımı oluşturanların empati kabiliyetlerinin gelişmiş olmasıdır. Ast üst ilişkilerinin de sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi açısından empati kurmanın önemi büyüktür.
Kurum içerisinde çalışanları dinlemek onlara saygı göstermek, çalışanlar arasındaki empatik diyaloglar, kurumdaki genel mutluluk oranını arttırır. Bir kurumda empatik yaklaşımın olmayışı ise o kurumdaki çalışanların birbirlerine birey olarak değer vermelerini engeller.
Kurumlarda, gerek çalışanların kendi aralarında gerekse ast üst ilişkilerinde verimliliği arttırmak için empatik iletişimi tutum haline getirmekte fayda vardır. Bireyler arası ilişkilerde gerçek anlamda insana değer vermeyi, saygıyı ve empatiyi merkezine alan bir iletişim tutumunun kurulabildiği kurumlarda birçok sorun ve kurum içi iletişim çatışması kolayca çözüm bulacaktır.
Kaynaklar :
Kadir Özer; İletişimsizlik Becerisi
Üstün Dökmen; İletişim
Rose Rosetree; Empati İle Güçlenin
