Archaeopteryx, kuşumsu bir teropod dinozor, uçamayan tüylü dinozorlar ve çağdaş kuşlar arası geçişi simgeleyen en ünlü avialan cinsidir1. Bu ilginç yaratık, yaklaşık 150 milyon yıl önce, Geç Jura döneminde (163.5 milyon ila 145 milyon yıl önce) yaşamıştır. Fosil kalıntıları, Almanya’nın Bavyera eyaletindeki Solnhofen Kireçtaşı Formasyonu’nda 1861’den itibaren bulunmuştur2.
Arkeopteriks, tüyleri olan bir dinozordur ve bazı özellikleri modern kuşlarla paylaşır. Ancak, uçma yeteneği veya planör yapabilme yetisi gibi özellikleri modern kuşlardan ziyade diğer küçük Mezozoik dinozorlarla daha fazla benzerlik gösterir. Özellikle, keskin dişlere sahip çeneleri, pençeli üç parmakları, uzun kemikli kuyrukları, hiper-uzatılabilir ikinci ayak parmakları (“öldürme pençesi”), tüyleri (sıcakkanlılık da gösterir) ve iskeletin çeşitli özellikleri ile dromaeosauridler ve troodontidlerle benzerlik gösterir3.
Arkeopteriks, kuşların evrimi ve soy ağacındaki yerini anlamamıza yardımcı olan önemli bir fosil türüdür. Kuşların atası olarak kabul edilmiş olsa da, daha yeni çalışmalar Anchiornis, Xiaotingia ve Aurornis gibi daha eski potansiyel avialanları tanımlamıştır3.