Alışveriş bağımlılığı, kişilerin kontrol etmekte güçlük çektiği ve içten gelen dürtülere bağlı olan depresyon, anksiyete gibi psikolojik semptomlarla ilişkilendirilen ciddi bir bağımlılık türüdür. Alışveriş bağımlılığı, sadece kişisel nedenlerin değil; ailenin, internetin, kredi kartı kullanımının, sosyal çevrenin, artan reklamlar ve gelişen pazarlama imkanlarının da etkilerinin olduğu görülmektedir. Alışveriş bağımlılığı belli kuramlar çerçevesinde farklı tanımlamalara sahiptir. Bu bağımlılığın belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Kişinin kendisini kötü hissettiği durumlarda para harcamak istemesi
- Alışveriş yapınca rahatlamak, güçlü hissetme ve huzurlu olma
- Harcanan para miktarının çok ciddi oranda yükselmesi
- Para harcayan kişinin aile ya da yakın çevresinde olumsuz durumlar oluşması
- Hesaplanandan daha fazla alışveriş yapma
- Harcamaya başladıktan sonra kişinin kendini durduramaması
- Aşırı alışveriş yapma durumundan dolayı çevreden eleştiriler gelmesi
Bunların yanı sıra kişi, psikolojik olarak, genellikle kızgın, kaygılı ya da üzgün hissettiğinde alışveriş yapma ihtiyacı duyar, alışveriş esnasında keyif, zevk, coşku hissederken, alışveriş paketlerini gördükçe rahatlar, uzun vadede suçluluk, sıkıntı ve utanç hisleri belirmeye başlar. Bir süre sonra harcanan para miktarı ve yapılan alışveriş kişinin hayatında problem yaratmasıyla durum hastalıklı bir kısır döngü halini alır .
Alışveriş bağımlılığından kurtulmak için bazı öneriler şunlardır:
- Duygusal durumunuzu kontrol altına alın: Alışveriş bağımlılığı, genellikle kişinin duygusal durumundan kaynaklanır. Bu nedenle, duygusal durumunuzu kontrol altına almak, alışveriş bağımlılığından kurtulmanın ilk adımıdır. Duygusal durumunuzu kontrol altına almak için meditasyon, yoga, nefes egzersizleri gibi teknikleri kullanabilirsiniz.
- Bütçenizi belirleyin: Alışveriş bağımlılığı, genellikle kişinin bütçesini aşmasıyla ortaya çıkar. Bu nedenle, bütçenizi belirlemek ve buna uymak, alışveriş bağımlılığından kurtulmanın önemli bir adımıdır.
- Alışveriş yapmak yerine başka aktivitelere yönelin: Alışveriş bağımlılığı, genellikle kişinin kendisini mutlu edecek aktivitelere yönelmek yerine alışveriş yapmasıyla ortaya çıkar. Bu nedenle, alışveriş yapmak yerine başka aktivitelere yönelmek, alışveriş bağımlılığından kurtulmanın önemli bir adımıdır. Örneğin, spor yapmak, kitap okumak, yürüyüş yapmak gibi aktiviteler yapabilirsiniz.
- Sosyal destek alın: Alışveriş bağımlılığı, genellikle kişinin yalnız hissetmesiyle ortaya çıkar. Bu nedenle, sosyal destek almak, alışveriş bağımlılığından kurtulmanın önemli bir adımıdır. Sosyal destek almak için aile üyeleri, arkadaşlar, terapistler gibi kişilerden yardım alabilirsiniz .
- Profesyonel yardım alın: Alışveriş bağımlılığı, ciddi bir sorun olduğunda profesyonel yardım almak önemlidir. Psikoterapi, ilaç tedavisi gibi yöntemlerle alışveriş bağımlılığı tedavi edilebilir.
